Νομίζω ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαινόμενο παγκόσμιου πανικού για έναν νέο ιό, τον κοροναϊό, που ξεπήδησε αιφνιδίως από το πουθενά και κατέληξε να γίνει ο φόβος και ο τρόμος όλων των ηπείρων. Αλλά ας πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή και ας δούμε τα γεγονότα από ιατρική σκοπιά. Τι είναι τελικά αυτός ο φοβερός και τρομερός κοροναϊός, από πού προέρχεται και γιατί μας πανικοβάλλει τόσο πολύ τελικά;
Οι ιοί της οικογένειας corona πήραν το όνομά τους από την εμφάνισή τους στο μικροσκόπιο, όπου στην περιφέρεια περιβάλλονται από μία φωτεινή άλω που τους κάνει να μοιάζουν με στέμμα. Οι ακτίνες του στέμματος των κοροναϊών αποτελούνται από πρωτεΐνες οι οποίες καθορίζουν και τη συμπεριφορά του ιού. Γενικότερα οι περισσότεροι κοροναϊοί αντέχουν μάλλον στις συνθήκες του γαστρεντερικού συστήματος και προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Η ιστορία της οικογένειας των κοροναϊών ξεκινά πολλά χρόνια πίσω, καθώς ανακαλύφθηκε το 1960, καθώς προκαλούσε λοιμώξεις του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού σε πουλερικά και θηλαστικά. Το 2002 εμφανίστηκε στην Κίνα ο ιός της άτυπης πνευμονίας SARS (Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο), ο οποίος εξαπλώθηκε σε όλες τις ηπείρους αλλά τέθηκε πολύ γρήγορα υπό έλεγχο, χωρίς να έχει βρεθεί μέχρι σήμερα οριστική θεραπεία. Το 2012 ακολούθησε με την εμφάνιση του MERS-CoV κοροναϊός του αναπνευστικού συνδρόμου της Μέσης Ανατολής, ο οποίος προήλθε από τη Σαουδική Αραβία και απομονώθηκε στις νυχτερίδες ενώ συνδέθηκε επίσης και με το κρέας της καμήλας, το οποίο καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες στα Αραβικά Εμιράτα. Για τρίτη φορά, το 2019, ένας νέος εστεμμένος ιός εντοπίζεται στην Κίνα και πάλι και συγκεριμένα στην πόλη Wuhan προκαλώντας θανατηφόρες πνευμονίες και λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Από τη μελέτη του γονιδιώματος των κοροναϊών, φαίνεται ότι το γονιδίωμα του Covid-19 είναι ταυτόσημο με του SARS έως και 80% αλλά και με των υπολοίπων κοροναϊών που προκαλούν αναπνευστικές και γαστρεντερικές λοιμώξεις.
Ο νέος κορονοϊός μεταδίδεται με μεγαλύτερη ταχύτητα αλλά η θνητότητά του είναι σαφώς χαμηλότερη, καθώς δεν ξεπερνά το 4%. Η θνητότητα από τον νέο ιό της Wuhan πρέπει να θεωρείται ότι είναι μικρότερη στην πραγματικότητα καθώς ο παρονομαστής του κλάσματος θάνατοι από τον ιό / κρούσματα εκτιμάται στην πραγματικότητα μεγαλύτερος. Κι αυτό συμβαίνει επειδή οι ασθενείς που παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα δεν θα καταγραφούν, καθώς δεν θα πάνε στο γιατρό. Ακόμη, αν παρατηρήσουμε τις καμπύλες ανάτυξης νέων κρουσμάτων, θα δούμε ότι ήδη το μήνα Φεβρουάριο ο αριθμός των νέων κρουσμάτων μειούται σταθερά.
Αλλά ας δούμε καλύτερα τα νούμερα που έχουμε μέχρι σήμερα και πιο συγκεκριμένα μέχρι τις 11/2/2020, επισήμως. Αναφέρθηκαν 72.314 περιπτώσεις, από τις οποίες επιβεβαιώθηκαν οι 44.672 δηλαδή το 62%.
- Ύποπτα περιστατικά: 16.186 (22%)
- Διαγνωσμένα περιστατικά: 10.567 (15%)
- Ασυμπτωματικοί ασθενείς: 889 (1%)
Από τους 44.672 επιβεβαιωμένους ασθενείς, οι 1.408(3%) ήταν ηλικίας άνω των 80 ετών, οι 38.680 ήταν ηλικίας 30-79 ετών, ενώ 4.168 ασθενείς ήταν ηλικίας από 19 έως 29 ετών. Μόλις το 1% δηλαδή 416 περιστατικά ήταν < 10 ετών.
Αν αναλύσουμε τη βαρύτητα της νόσου σε αυτούς τους ασθενείς, η πλειοψηφία παρουσίασε ήπια νόσο σε ποσοστό 81% (36.160 ασθενείς), σοβαρή νόσο το 14% (6.168 ασθενείς) ενώ σε κρίσιμη κατάσταση ήταν το 5% (2.087 ασθενείς) των προσβεβλημένων.
Αναφορικά με τη θνητότητα, τα ποσοστά διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία ως ακολούθως:
- 2.3% δηλαδή 1.023 ασθενείς από τις 44.672 περιπτώσεις
- 14.8% σε ασθενείς άνω των 80 ετών (208 από 1.408)
- 8.0% σε ασθενείς ηλικίας 70 -79 ετών (312 από 3.918)
- 49.0% των κρίσιμων περιπτώσεων (1.023 από 2.087)
Ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που μολύνθηκε:
- 3.8% (1.716 από 44.672)
- 63% στη Wuhan (1.080 από 1.716)
- 14.8% περιστατικά που ταξινομήθηκαν σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση (247 από1.668)
- 5 θάνατοι
Η επώαση του ιού, δηλαδή το στάδιο χωρίς συμπτώματα υπολογίζεται σε μία έως δεκατέσσερις μέρες.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν θεωρεί τον νέο ιό εξίσου φονικό με αυτό που προκαλεί ο SARS, ωστόσο οι έρευνες είναι σε εξέλιξη καθώς υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα που αφορούν τον τρόπο μετάδοσης, την εξέλιξη και τη θεραπεία. Το σημαντικότερο σχετικά με τον νέο ιό είναι να καθοριστεί η έκταση της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο και να αναγνωριστεί όλο το φάσμα των κλινικών του εκδηλώσεων. Ο ιός μεταδίδεται από τα σταγονίδια του βήχα και των ρινικών εκκρίσεων καθώς και από μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα που ερχόμαστε σε επαφή. Πιο ευάλωτοι είναι οι άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, ενώ τα παιδιά μέχρι 9 ετών δεν έχουν εμφανίσει θνησιμότητα από τον κορωναϊό. Εκτός από τους ηλικιωμένους, ο κίνδυνος αυξάνεται στους ασθενείς που πάσχουν από άλλα νοσήματα όπως τα καρδιαγγειακά, ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και ασθενείς σε ανοσοκαταστολή. Έχει μεγάλη σημασία η εκπαίδευση και η διαθεσιμότητα προστατευτικών μέτρων και φροντίδας των νοσούντων αλλά και του υγειονομικού προσωπικού καθώς το ποσοστό ενδονοσοκομειακής μετάδοσης μεταξύ ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και νοσηλευόμενων ασθενών φτάνει και το 30%.
Είναι πολύ σημαντικό σαν χώρα να γνωρίζουμε ότι είμαστε η 2η χώρα σε ηλικιωμένους μετά την Ιταλία. Η έξαρση στη γειτονική μας χώρα συνέβη λόγω υποεκτίμησης των πτήσεων τράνζιτ και των πρώτων κρουσμάτων από τις υγειονομικές αρχές. Ο κορωναϊός δεν πλησιάζει την θνητότητα του Η1Ν1 το 2009, που είχε κοστίσει την ζωή σε 500.000 ανθρώπους. Και ας σκεφτούμε ότι στη χώρα μας έχουμε πολλά θύματα γρίπης, από ανεμβολίαστους κυρίως πληθυσμούς. Για αυτό δεν χρειάζεται να σπέρνουμε τον πανικό, πράγμα που κάνουν πρωτίστως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που αν τους παρακολουθήσει κανείς μένει αποσβολωμένος και σκέφτεται ότι να, ο ιός πετάει μπροστά στα μάτια του και μπαίνει στα ρουθούνια του!
Οπότε αγαπητοί μου, οι επικαιροποιημένης οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας μας λένε ότι:
Να αποφεύγουμε την επαφή με άτομα που βήχουν, πτερνίζονται ή έχουν πυρετό ακόμα και σε απόσταση δύο μέτρων.
- Αν υπάρχουν κρούσματα στην περιοχή μας να περιορίσουμε τις εξόδους από το σπίτι και αν αυτό είναι απαραίτητο, να κινούμαστε με δικό μας αυτοκίνητο ή με τα πόδια και όχι με μέσα μαζικής μεταφοράς.
- Αν παρουσιάσουμε συμπτώματα γρίπης να μείνουμε στο σπίτι και να τηλεφωνήσουμε σε γιατρό για οδηγίες . Να μην πηγαίνουμε σε νοσοκομεία όπου νοσηλεύονται ασθενείς με άλλες ασθένειες και τους βάζουμε σε κίνδυνο. Το πιθανότερο είναι να έχουμε ήπια νόσηση.
- Να πλένουμε συνεχώς και σωστά τα χέρια μας και να χρησιμοποιούμε μάσκα αν είμαστε ασθενείς ή νοσεί κάποιος από την οικογένεια.
- Ακολουθούμε τις οδηγίες υγιεινής του υπουργείου υγείας, δεν πανικοβαλόμαστε, δεν αδειάζουμε τα σούπερ μάρκετ και σε υποψία συμπτώματος ενημερώνουμε άμεσα το γιατρό μας.
- Αν έχουμε λοιπόν ταξιδέψει σε ύποπτα σημεία του πλανήτη, καλό είναι να μπαίνουμε σε καραντίνα επί 14 ημέρες μέχρι να βεβαιωθούμε ότι δεν είμαστε φορείς.
Με τις καραντίνες, τα μέτρα περιορισμού, το συστηματικό πλύσιμο χεριών, τις μάσκες, ο μέσος αριθμός ανθρώπων που μολύνεται μπορεί να μειωθεί. Παππούδες και γιαγιάδες καθίστε στα σπίτια σας, δεν χρειάζεται να ξεροσταλιάζετε στο ΙΚΑ και στις τράπεζες από τις 6.00 π.μ το πρωί. Μακάρι να είχαμε το χρόνο σας να πίναμε τα καφεδάκια μας σαν κι εσάς. Αξιοποιήστε το!
Και να θυμόμαστε: δεν έχουμε επιδημία της νόσου στη χώρα μας, ακολουθούμε τις βασικές οδηγίες, κρατάμε την ψυχραιμία μας και σε περιπτώσεις ύποπτων περιστατικών, θα πρέπει αμέσως να επικοινωνούμε με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας για περαιτέρω οδηγίες στο τηλέφωνο τηλ. 210-5212000.
Και για να γελάσουμε και λίγο, κυκλοφορούν πολλά ανέκδοτα για να διακωμωδήσουν οι Κινέζοι την κατάσταση στη χώρα τους και μπράβο τους.
Και θέτουν το ερώτημα αυτοσαρκαζόμενοι: τι κάνουν οι Κινέζοι όταν βαριούνται στην καραντίνα; Η απάντηση είναι σεξ! Για αυτό και τα προφυλακτικά έχουν εξαντληθεί στην Κίνα. Το γιατί δεν το κατάλαβα ακόμη, εσείς;
Δρ ΕΛΕΝΗ Γ. ΜΠΑΝΙΑ
- Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος
- Εξειδικευμένη στην Εντατικολογία – Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Θεσσαλίας
- ΙΑΤΡΕΙΟ: ΛΑΜΨΑ 15 – ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟ
- Τηλ: 210 6910611 – κιν: 6958008644
- e-mail: bania.eleni@hotmail.com