ΕΣΥ…
Μπορείς να ζήσεις πέρα από τον εαυτό σου;
Μπορείς για μια στιγμή να σκεφτείς έξω από τον εαυτό σου;
Υπάρχει μέσα σου ακόμα η ικανότητα να μπορείς να δεις κάτι που είναι αδύνατον να φανεί μέσα από μια οθόνη; Η μήπως κι αυτή η δυνατότητα ανήκει πια στο μακρινό παρελθόν;
Φωνάζεις και διαμαρτύρεσαι για όσα θέλεις να αλλάξεις. Βγαίνεις στους δρόμους και τα σπας ή διαδηλώνεις ειρηνικά. Συζητάς. Συμφωνείς. Διαφωνείς. Εμπλέκεσαι. Αποτελείς μέρος του συνόλου που πολεμά για την αλλαγή. Είσαι ζωντανός. Και νιώθεις ότι ανήκεις. Νιώθεις ότι δεν είσαι μόνος και απαιτείς. Ισότητα. Δικαιοσύνη. Ελευθερία. Σεβασμό. Παραπάνω. Πιο πολλά. Περισσότερο. Το δικαιούσαι. Όχι άλλες μερίδες του λέοντος. Όλα για όλους…
…το πιστεύεις αληθινά; Είσαι σίγουρος ότι αγωνίζεσαι για αυτό; Έχεις αναρωτηθεί ποτέ αν τελικά όντως αγωνίζεσαι;
Νομίζω πως όχι, δεν αγωνίζεσαι. Δεν παλεύεις αληθινά. Όχι γιατί δεν έχεις το θάρρος ή τη δύναμη αλλά γιατί δεν βλέπεις. Δεν ξέρεις πώς να δεις και δεν ξέρεις τι πραγματικά αξίζει να δεις. Για να δεις χρειάζεται να κάνεις ένα βήμα πίσω. Να δεις όλη την εικόνα. Μόνος. Να σκεφτείς. Να νιώσεις. Να αναρωτηθείς. Και μόλις δεις τότε ίσως μπορέσεις να ξεκινήσεις τον αγώνα. Τον δικό σου προσωπικό αγώνα. «Δηλαδή, εσύ αγωνίζεσαι;» με ρωτάς. «Δηλαδή τι μας λες; Μπορείς και σκέφτεσαι έξω από τον εαυτό σου; Τα καταφέρνεις και ζεις πέρα από εσένα;»
«Εγώ;…» σου απαντώ… «όπως κι Εσύ… μια απ’ τα ίδια…»
Επανάσταση. Ραντεβού στις πλατείες και στα μικρά στέκια. Στρίβεις τσιγάρο, πίνεις μια γουλιά ποτό, συζητάς. Ξανανάβεις το τσιγάρο και συνεχίζεις την κουβέντα. Παλιοζωή, σκέφτεσαι. Απόψεις. Προβλήματα. Αναζήτηση λύσης. Στρίβεις δεύτερο τσιγάρο. Συμφωνείς. Συμφωνεί. «Ευτυχώς» σκέφτεσαι «δεν είμαι μόνος». «Κάτι πρέπει να κάνουμε!» συμφωνούν όλοι και η κουβέντα συνεχίζεται. Ακόμη μια γύρα ποτά και κάτι για φαγητό. Σουβλάκι, burger, falafel… κάτι γρήγορο και χορταστικό. «Ευτυχώς είμαστε όλοι μαζί (σκέφτονται όλοι!). Μαζί θα αγωνιστούμε!» …πέρασε η ώρα. Πάμε για ύπνο.
Δέσμευση*. Ξέρεις τι είναι; Όχι μην πάει το μυαλό σου μόνο στη σχέση με το άλλο μισό… ολόκληρο… πες το όπως θες! Ο ακριβής ορισμός της δέσμευσης είναι «η ανάληψη ηθικής ή νομικής υποχρέωσης, η υπόσχεση». Ηθική υποχρέωση…
Ηθική*. Ορισμός #1: το σύνολο των κανόνων συμπεριφοράς που γίνονται αποδεκτοί από μια ομάδα ανθρώπων, από μια δεδομένη κοινωνία, από μια εποχή.
Ορισμός #2: το σύνολο των κανόνων συμπεριφοράς που θεωρούνται πως έχουν καθολική ισχύ πέρα από χωροχρονικούς περιορισμούς.
Ορισμός #3: η ερμηνευτική θεωρία του καλού και του κακού, αρχές και κανόνες που πρέπει να διέπουν τη ζωή των ανθρώπων.
Υπάρχει ηθική; «Μα ναι» σκέφτεσαι «οι περισσότεροι επιλέγουν να κάνουν εκείνο ή το άλλο. Το σωστό ή το λάθος, το καλό ή το κακό». Μαζικό κίνημα. Μαζική προσπάθεια. Μαζική ηθική… «από δω πάνε όλοι» σκέφτεσαι «άρα είναι το σωστό» καθησυχάζεις τον εαυτό σου. Γίνεσαι μέλος μιας ομάδας. Δέσμευση. Βοηθάς τα αδέσποτα, τους πυρόπληκτους, τους φτωχούς, τα παιδιά. Βοηθάς πραγματικά; Ή απλά είναι η καλή πράξη της ημέρας; Από την άλλη βέβαια… ας είναι κι έτσι. Τουλάχιστον κάτι κάνεις. Και ας το «ανεβάζεις» στο τέλος της ημέρας…
Μπορείς όμως για μια στιγμή να σκεφτείς πραγματικά έξω από τον εαυτό σου; «Τι εννοείς;» με ρωτάς. Εννοώ, να χρησιμοποιήσεις τη φαντασία σου και να κάνεις εικόνα το να βρίσκεσαι στη θέση του άλλου. Να μπεις στα παπούτσια του άλλου. Μπορείς να το φανταστείς ή το φανταστικό έχει νεκρωθεί; Όπως και το πραγματικό συναίσθημα. Και οι λέξεις που μπορούν να το περιγράψουν. Δεν υπάρχουν λόγια, μου λες. Γι’ αυτό και μου στέλνεις emoticons.
Μπορείς να ζήσεις έστω και για λίγο πέρα από τον εαυτό σου; Πέρα από τον δικό σου μικρόκοσμο και την ηθική που απλά σε βολεύει; Πέρα από τη «δική σου» οικογένεια, το «δικό σου» παιδί, τους «δικούς σου» φίλους, τον «δικό σου» σκύλο… η λίστα δεν έχει τέλος. Πονάς, δυσκολεύεσαι, θυμώνεις, εξοργίζεσαι… σου δίνω δίκιο, σε καταλαβαίνω. Δεν έχεις χρόνο. Δεν αντέχεις. «Συνέχεια τρέχω και διαρκώς δίνω!». Παραπονιέσαι και έχεις δίκιο. Όμως μήπως όσα δίνεις τα δίνεις με λάθος τρόπο και για λάθος λόγο; Μήπως δίνεις πολλά εκεί που αυτομάτως χάνονται; Μήπως απλά τρέχεις σε έναν ατελείωτο, φαύλο κύκλο; Σαν ένα χαμστεράκι που τρέχει ασταμάτητα στον σταθερό τροχό του μικρού κλουβιού του;
Η δική σου ζωή, ο δικός σου μικρόκοσμος είναι μέρος της ζωής που ανήκει σε όλους. Ο δικός σου κόσμος είναι ένα μικρό δεντράκι στην άκρη ενός κήπου. Όταν βρέχει, ποτίζεται και αυτό. Και όταν δεν βρέχει… το ποτίζεις εσύ(;). Έχεις τη δική σου βρύση και το δικό σου λάστιχο και το ποτίζεις όταν γύρω σου τα πάντα ξεραίνονται. Σκαλίζεις το χώμα που βρίσκεται στις ρίζες του, το καθαρίζεις από τα ζιζάνια και ορθώνεις γύρω του ένα αυλάκι για να μην φεύγει το νερό παραέξω. Αυλάκια. Σύνορα. Όρια που καθορίζουν και ξεχωρίζουν το «δικό μου» από το «δικό σου». Όμως ξεχνάς. Το δικό σου δεντράκι είναι στην άκρη ενός τεράστιου κήπου. Και μέσα σε αυτόν υπάρχουν και άλλα δέντρα. Και πολλά από αυτά πιθανόν λιγότερο φροντισμένα από το δικό σου. Με πολλά ζιζάνια τριγύρω τους που έχουν θεριέψει γιατί δεν βρέθηκε ένα χέρι να τα ξεριζώσει και εσύ δεν φρόντισες παραπέρα. Έξω από τα δικά σου όρια, πέρα από το δικό σου δέντρο.
Φωτιά! Ένας κεραυνός και ο κήπος πήρε φωτιά! Τρέχεις να προστατεύσεις τα δέντρο σου. Οι πύρινες γλώσσες της φωτιάς θεριεύουν καταβροχθίζοντας τα ξερά χόρτα γύρω από τα λιγότερο φροντισμένα δέντρα του κήπου. Θυμάσαι; Δεν βρέθηκε κάποιο χέρι να τα ξεριζώσει και εσύ δεν σκέφτηκες παραπέρα. Πέρα από το δικό σου δέντρο. Πέρα από τη δική σου ζωή στον δικό σου μικρόκοσμο…
«Θα τα καταφέρω!» σκέφτεσαι. «Θα τρέξω στη βρύση μου και θα σβήσω τη φωτιά με το δικό μου λάστιχο». Όμως… «Ω Θεέ μου! Έλιωσε από τη ζέστη! Δεν το βάζω κάτω, θα τα καταφέρω και έτσι! Θα γεμίσω τον δικό μου κουβά και θα πετάξω το νερό στο δέντρο μου. Θα το σώσω, μπορώ να τα καταφέρω!». Ανοίγεις τη βρύση… σταγόνα …σταγόνες …μερικές μονάχα σταγόνες… δεν υπάρχουν λόγια μου λες και μου στέλνεις ένα θλιμμένο emoticon, άλλο ένα που δακρύζει και ακόμη ένα που κλαίει γοερά.
Για να δεις χρειάζεται να κάνεις ένα βήμα πίσω. Να δεις όλη την εικόνα. Ολόκληρο τον κήπο. Μόνος. Να σκεφτείς. Να νιώσεις. Να αναρωτηθείς. Κάνε εικόνα το να βρίσκεσαι στη θέση του άλλου. Φαντάσου. Προσπάθησε ψυχή μου, μπορείς. Βγες έξω από τον εαυτό σου. Ζήσε για λίγο έξω από τον εαυτό σου. Πέρα από τις ανάγκες σου που μπορούν να σε προχωρήσουν μέχρι ένα σημείο. Και μόλις δεις τότε ίσως μπορέσεις να ξεκινήσεις τον αγώνα. Τον δικό σου προσωπικό αγώνα.
Ο Κρισναμούρτι, ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές όλων των εποχών, κάποτε είπε πως η αλλαγή ξεκινά από μέσα μας. Συμφωνώ. Ξεκίνα από το «δικό σου» μέσα λοιπόν, είναι το μόνο που σου ανήκει πραγματικά. Εγώ αυτό προσπαθώ. Και είμαι σίγουρη πως κάποια στιγμή θα συναντηθούμε και ο προσωπικός αγώνας θα γίνει μαζικός. Χωρίς θόρυβο, χωρίς οργή, χωρίς πολλά λόγια και αναλύσεις αλλά με τη σιγουριά πως γνωρίζω και γνωρίζεις. Είσαι Εγώ και είμαι Εσύ. Και αυτό είναι αρκετό.
*Πάπυρος LAROUSSE, Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό & Πλήρες Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας.