Η πλαστική ρύπανση και άλλες μορφές απορριμμάτων στη Μεσόγειο έχουν φτάσει σε κρίσιμα επίπεδα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση από την Παγκόσμια Ημέρα των Ωκεανών, η οποία στοχεύει στην ευαισθητοποίηση για τις καταστροφικές επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης στην άγρια ζωή, το κλίμα και την υγεία μας. Γιατί είναι σημαντικό όσο ποτέ να τονιστούν οι επιπτώσεις της ρύπανσης στη Μεσόγειο ειδικά για εκείνους που στηρίζονται σε αυτήν για τους τα προς το ζην.
Η έκθεση, που εκδόθηκε από το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον / Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης ( UNEP / MAP ), παρέχει την πιο ολοκληρωμένη επισκόπηση μέχρι σήμερα για τα αποτελέσματα των απορριμμάτων θαλάσσιων υδάτων σε ένα από τα σημαντικότερα νερά του πλανήτη. Αν και η Μεσόγειος αποτελεί μόνο το 1% των ωκεανών του κόσμου, φιλοξενεί περισσότερα από 10.000 είδη και αποτελεί πηγή τροφίμων, εργασίας και αναψυχής για εκατοντάδες εκατομμύρια στα 19 έθνη που το συνορεύουν.
Επειδή η θάλασσα έχει μόλις δύο στενά σημεία επαφής με τους ανοικτούς ωκεανούς – το κανάλι του Σουέζ στα ανατολικά και τα στενά του Γιβραλτάρ στα δυτικά – μεσογειακά ύδατα χρειάζονται περίπου έναν αιώνα για να ανανεωθούν. Αυτό επιδεινώνει τις ζημιές που προκαλούνται από τα απορρίμματα θαλάσσης και άλλες μορφές ρύπανσης, η οποία κυκλοφορεί περισσότερο από ό, τι διαφορετικά, σε άλλα υδατικά συστήματα.
Σύμφωνα με την έκθεση του UNEP / MAP, η ρύπανση της Μεσογείου επιδεινώνεται από τις πυκνοκατοικημένες ακτές της, τις ιδιαίτερα ανεπτυγμένες τουριστικές βιομηχανίες, τις εισροές απορριμμάτων στα ποτάμια και του εκπληκτικού 30% της παγκόσμιας θαλάσσιας κυκλοφορίας που διέρχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Το πρόβλημα επιδεινώνεται και από το γεγονός ότι, πριν από λίγα χρόνια, πάνω από το 40% των παράκτιων αστικών κέντρων δεν διέθεταν εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, σύμφωνα με το UNEP / MAP με αποτέλεσμα το 80% των λυμάτων απορρίφθηκε στη θάλασσα χωρίς θεραπεία.
Για τους 480 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν στις ακτές της Μεσογείου, αυτός ο βαθμός ρύπανσης έχει σοβαρές συνέπειες. Το επίπεδο των πλαστικών αποβλήτων στη θάλασσα είναι πέρα από το κρίσιμο, και σε ορισμένες περιοχές, ο όγκος των μικρό-πλαστικών στο νερό υπερβαίνει το μέγεθος του πλαγκτόν. Τα θαλάσσια απορρίμματα καταλήγουν σε παραλίες, μειώνοντας τα εισοδήματα από τις περιηγήσεις και εξασθενίζοντας τις παράκτιες οικονομίες. Καθιστώντας το κόστος παραλαβής των απορριμμάτων να είναι υψηλό. Μόνο η Ισπανία δαπανά περισσότερα από 600.000 ευρώ ετησίως για να απομακρύνει τα απορρίμματα για κάθε λιμάνι της.
Τα θαλάσσια σκουπίδια έχουν επίσης αντίκτυπο στην αλιεία, μιας και η θάλασσα γεμάτη από πλωτά σκουπίδια όχι μόνο κάνει δύσκολο το ψάρεμα αλλά αυξάνει το κόστος στα σκάφη και τον εξοπλισμό που έχουν υποστεί βλάβη, χάνοντας χρόνο αλιείας.
Οι προσπάθειες καθαρισμού της Μεσογείου δεν έχουν περάσει απαρατήρητες. Το κίνημα Let‘s Do It Mediterranean συγκέντρωσε 80.000 εθελοντές από κοινότητες σε όλη τη Μεσόγειο Θάλασσα και από τρεις ηπείρους για να συμμετάσχουν σε ταυτόχρονες εκδηλώσεις καθαρισμού.
Τα εθνικά σχέδια δράσης για το περιβάλλον έχουν αναληφθεί επίσης σε όλες τις βόρειες μεσογειακές χώρες, καθώς και στην Αίγυπτο, την Τυνησία και την Ιορδανία. Οι περισσότερες χώρες έχουν κυρώσει τη Σύμβαση της Βαρκελώνης. Και οι ηγέτες από τις ευρωμεσογειακές χώρες έχουν αυξήσει τις προσπάθειες για τη μείωση της ρύπανσης της Μεσογείου μέσω του προγράμματος Horizon 2020, στοχεύοντάς στα αστικά απόβλητα, στα αστικά λύματα και στη βιομηχανική ρύπανση.
Σήμερα, η Μεσόγειος αντιμετωπίζει μια καμπή. Η κρίση της ρύπανσης έχει εντοπιστεί και έχουν γίνει σχέδια για την επίλυση του προβλήματος. Εφόσον οι μεσογειακές χώρες θα παραμείνουν αφοσιωμένες στα σχέδια αυτά.
