Σύμφωνα με τη μυθολογία, το νησί πήρε την ονομασία του από την νεράιδα Σαλαμίνα. Το όνομα Σαλαμίς μαρτυρείται ήδη από το Ομηρικό έπος (Ιλιάς Β, 557-558). Κατά την αρχαιότητα και σύμφωνα με τον ιστορικό γεωγράφο Στράβωνα η Σαλαμίνα ήταν γνωστή με τις ονομασίες Σκιράς (από τον ήρωα Σκίρο), Πιτυούσα (πίτυς=πεύκο) από τα πολλά πεύκα που υπήρχαν και Κυχρεία από τον Κυχρέα, ο οποίος ήταν γιος της νεράιδας Σαλαμίνας. Σύμφωνα με τον Σπυρίδωνα Λάμπρο, το όνομα Σαλαμίνα δεν είναι ελληνικό. Το συναντάμε και στην Κύπρο (στην ομώνυμη πολη- κράτος Σαλαμίνα Κύπρου) την οποία ίδρυσαν άποικοι με αρχηγό τον Τεύκρο.
Η Σαλαμίνα διεθνώς γνωστή από την ομώνυμη ναυμαχία μεταξύ Ελλήνων και Περσών το 480 π.Χ. όπου σαν αποτέλεσμα είχε την νίκη των Ελλήνων και το οριστικό τέλος στα σχέδια των Περσών να εξαπλωθούν στην Ευρώπη, ήταν και πατρίδα του τραγικού ποιητή Ευριπίδη και του ομηρικού βασιλιά Αίαντα του Τελαμώνου. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, θρυλικός αγωνιστής της Ελληνικής επανάστασης είχε το στρατηγείο του στην παραλία της Σαλαμίνας, προστάτης του ήταν ο Άγιος Δημήτριος για αυτό και τελευταία του επιθυμία ήταν να ταφεί στο νησί. Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι στις ΒΑ ακτές του νησιού βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου Σαλαμίνας.
Ας μιλήσουμε όμως για την Σαλαμίνα σήμερα. Έχοντας μικρή απόσταση από την Αθήνα και τον Πειραιά, η Σαλαμίνα σήμερα έχει την μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού από όλα τα νησιά της Ελλάδας. Στο κεντρικό λιμάνι-πορθμείο των Παλουκίων Σαλαμίνας λειτουργεί εικοσιτετράωρη ακτοπλοϊκή σύνδεση με το Πέραμα. Ακτοπλοϊκώς συνδέεται επίσης και με την Νέα Πέραμο απ’ το λιμάνι που βρίσκεται κοντά στο μοναστήρι της Παναγίας Φανερωμένης, (στην απέναντι μεριά του οποίου βρίσκεται το σπίτι του ποιητή Άγγελου Σικελιανού) τα οποία πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε). Επιπλέον από τα Παλούκια υπάρχει απευθείας σύνδεση με το λιμάνι του Πειραιά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για την επιβατική κίνηση στα λιμάνια της Ευρώπης, το 2008 και το 2009, τα Παλούκια της Σαλαμίνας βρίσκονται στη δεύτερη θέση της λίστας και το Πέραμα στην τρίτη θέση, καθώς την ακτοπλοϊκή γραμμή χρησιμοποιούσαν 13 εκατομμύρια επιβάτες τόσο το 2008 όσο και το 2009. Το κέντρο του νησιού διαθέτει για τον επισκέπτη όλα όσα χρειάζεται μια σύγχρονη πόλη.
Η Σαλαμίνα ή Σαλαμύκονος όπως την αποκαλούν πλέον πολλοί είναι ένας κοντινός προορισμός ιδανικός για μονοήμερη εκδρομή ή ακόμη και απογευματινή εξόρμηση που εκπλήσσει όσους έχουν διάθεση να την εξερευνήσουν. Είναι επίσης ένας ιδανικός προορισμός για πολυήμερες διακοπές, διασκέδαση και χαλάρωση καθώς συγκεντρώνει κυρίως την θερινή περίοδο χιλιάδες επισκέπτες από τον Πειραιά και τις γύρω περιοχές για μπάνιο. Συγκεκριμένα προσφέρονται οι περιοχές “Ψιλή Άμμος, Περιστέρια, Αιάντειο, Κανάκια, Σελήνια, Σατερλί, Ρέστη, Ηλιακτή, Βασιλικά, Αγ. Γεώργιος κ.α.
Αυτό που θα χρειαστείτε οπωσδήποτε είναι το αυτοκίνητο σας κι αν είστε λάτρης της ποδηλασίας, το ποδήλατο σας θα σας είναι εξαιρετικά χρήσιμο. Να είστε σίγουροι πως αντίθετα με ότι πιστεύουν πολλοί, η Σαλαμίνα έχει πολλές διαδρομές και κρύβει ομορφιές που δεν αποκαλύπτονται με μία μόνο επίσκεψη!
Κι ας πάμε προς το κέντρο. Περνώντας μέσα από την πόλη της Σαλαμίνας στη μέση της λεωφόρου Φανερωμένης επισκεφτείτε το λόφο όπου βρίσκεται το Ευριπίδειο Θέατρο και η εκκλησία της Παναγίας της Ελευθερώτριας. Πανοραμική θέα που φτάνει από την Ελευσίνα έως και την Αθήνα. Το καλοκαίρι λειτουργεί καφέ. Προτιμήστε να βρεθείτε εδώ με τη δύση του ηλίου, ώστε να απολαύσετε τον καφέ σας με θέα τον κόλπο της Σαλαμίνας.
Κατευθυνόμαστε προς την νότια πλευρά στο δρόμο προς Αιάντειο (Μούλκι για τους Σαλαμινίους) και μετά από μία ωραία παραλιακή διαδρομή, ενδείκνυται παραθαλάσσιος καφές στην περιοχή Νάτο, με θέα την πόλη της Σαλαμίνας, αυτή τη φορά αντιδιαμετρικά του κόλπου.
Έπειτα στο δρόμο μεταξύ Αιαντείου και κακής Βίγλας, αξίζει ένας περίπατος στα Σελήνια, μία από τις λίγες περιοχές στο νησί όπου έχει διατηρηθεί το χρώμα άλλων εποχών με πολλά παλιά αρχοντικά. Συνεχίζοντας στρίβουμε προς Πέρανι (περιοχή με μεγάλη αμμώδη παραλία όπου λειτουργεί και μπαράκι) και φτάνουμε στα Περιστέρια. Στη συνέχεια σύντομη επίσκεψη στο σπήλαιο του Ευριπίδη και μετά στο νοτιότερο άκρο του νησιού όπου βρίσκεται ο 109 ετών πέτρινος Φάρος. Θα σας ενθουσιάσει!!!
Μην ξεχάσετε μία στάση στον Τύμβο των Σαλαμινομάχων στην περιοχή Κυνοσούρα.
Στον Άγιο Νικόλαο (στα Λεμόνια) από το δρόμο προς Αιάντειο επισκεφθείτε τη μόνη και το ναό του Αη-Γιάννη του Καλυβίτη. Εάν υπάρχει χρόνος μία ακόμη στάση στα Κανάκια όπου θα σας δοθεί η ευκαιρία για περπάτημα ή και πικ-νικ αν είστε λάτρεις στο μεγάλο δάσος. Εδώ μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και το ποδήλατο σας με ορίζοντα μία από τις καθαρότερες παραλίες του νησιού καθώς “κοιτάζει” προς Αίγινα.
Και τέλος επιστροφή στην πόλη της Σαλαμίνας και στάση για καφέ και ξεκούραση στις καφετέριες της περιοχής Αγίου Νικολάου, βραδινό φαγητό στην παραλία της Κούλουρης κι ύστερα κατεύθυνση προς Παλούκια με τελική απολαυστική στάση στο ζαχαροπλαστείο “Μπεγνής” (ανοιχτά μέχρι αργά) για γλυκά “σουβενίρ”.
*Τα στοιχεία που σας παρέθεσα προέρχονται από τη βοήθεια ιστορικών πηγών.
