Ήδη για κάποιους έχουν αρχίσει οι καλοκαιρινές διακοπές αλλά για τον περισσότερο κόσμο μας χωρίζουν λίγες μέρες ή εβδομάδες μέχρι να ξεκινήσει η μεγάλη απόδραση των εργαζομένων στις παραλίες και στην επαρχία. Για αυτό θεώρησα πολύ χρήσιμο να πούμε δυο λόγια για το τι πρέπει να προσέξουμε το καλοκαίρι ώστε να κάνουμε τις διακοπές μας πιο ασφαλείς για εμάς και την οικογένειά μας και να χαλαρώσουμε πραγματικά αποφεύγοντας τις κακοτοπιές και προπαντός το σύστημα υγείας.
Διακοπές σημαίνει θάλασσα, ήλιος, ταξίδια, ταβέρνες, μπαράκια και διασκέδαση κάθε είδους για μεγάλους αλλά και μικρούς. Σημαίνει παιχνίδι και επαφή με τη φύση, το νερό, τα ζώα και τα φυτά, τα έντομα, τα ερπετά, τα μαμούνια και όλα αυτά τα ωραία που οι κάτοικοι των πόλεων συχνά ούτε καν αναγνωρίζουν αλλά καλούνται συχνά να αντιμετωπίσουν… με τρόμο!
Διακοπές σημαίνει φαγητό εκτός σπιτιού, μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ, ηλιοθεραπεία με τις ώρες με λάδια και ξίδια, περπάτημα στη φύση, ελευθερία στις μπύρες, τα παγωτά και τα φρούτα.
Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά:
- Οι ευπαθείς ομάδες παραμένουν οι ίδιες και το καλοκαίρι όπως και το χειμώνα, δηλαδή οι καρδιοπαθείς, οι χρόνιοι αναπνευστικοί ασθενείς, οι διαβητικοί, οι υπερτασικοί, οι έγκυες και τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να συνεχίζουν να φροντίζουν τον εαυτό τους όπως και το χειμώνα, λαμβάνοντας τα φάρμακά τους και τηρώντας τις ιατρικές οδηγίες για το διαιτολόγιό τους.
- Αυτό προϋποθέτει γνώση των ιατρικών τους προβλημάτων, συνέχιση της φαρμακευτικής τους αγωγής και το καλοκαίρι, περιορισμένη έκθεση στον ήλιο και προσοχή στο κολύμπι καθώς οι πνιγμοί και τα εγκαύματα ή η αφυδάτωση βρίθουν τους μήνες των καλοκαιρινών διακοπών και συχνά χάνονται ακόμη και ανθρώπινες ζωές.
- Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες επιβαρύνουν τις ευπαθείς ομάδες και αν οι ασθενείς αυτοί παραμένουν στις πόλεις για κάποιο λόγο, ο συνδυασμός με το νέφος ή τους καύσωνες και την υγρασία μπορούν να γίνουν επιβαρυντικοί παράγοντες κινδύνου.
- Είναι πολύ σημαντικό αυτοί οι ασθενείς κάτω από τέτοιες συνθήκες να μένουν σε δροσερούς ή κλιματιζόμενους χώρους, να μην βγαίνουν τις ζεστές ώρες της ημέρας και να κάνουν τους περιπάτους ή τις ασχολίες τους είτε νωρίς το πρωί είτε αργά το βράδυ. Θα πρέπει να έχουν ενημερωθεί από το γιατρό τους για τις αυξομειώσεις της αρτηριακής πίεσης που μπορούν να συμβούν, να τρώγουν ελαφρά και να ενυδατώνονται σωστά με άφθονο νερό, φρούτα και λαχανικά.
- Η κολύμβηση στη θάλασσα παραμένει η καλύτερη άσκηση και η πλέον εύκολη ειδικά για τους ηλικιωμένους οι οποίοι μπορούν με αυτό τον τρόπο να δροσιστούν και να ασκηθούν καταπονώντας λιγότερο το σώμα και τις αρθρώσεις τους. Όμως ας μην ξεχνάμε ότι όσο και να μοιάζει το κολύμπι μία πιο βατή άσκηση για την Τρίτη ηλικία, παρόλα αυτά είναι συχνό αίτιο πνιγμού, καθώς γίνεται χωρίς όρια, επειδή υπερεκτιμώνται συχνά οι δυνάμεις των λουομένων.
- Οι περισσότεροι πνιγμοί συμβαίνουν σε ανθρώπους οι οποίοι ξεμακραίνουν και δεν μπορούν να επιστρέψουν. Για αυτό το λόγο, δεν θα πρέπει να κολυμπούν βαθιά αλλά παράλληλα κατά μήκος της παραλίας ενώ αν νιώσουν άσχημα κατά της διάρκεια της κολύμβησης να είναι η δυνατή η προσέγγισή τους από τους άλλους γύρω τους.
- Διατροφικές ατασθαλίες γίνονται πολύ συχνά το καλοκαίρι καθώς υπάρχει μια ποικιλία από λαχανικά και λαδερά φαγητά τα οποία όμως μαγειρεύονται με πολύ λάδι ειδικά στις ταβέρνες και συνοδεύονται από λιπαρά τυριά και γιαούρτια, ενώ οι τηγανητές πατάτες και άλλες τέτοιου είδους λιχουδιές όπως τα καλαμαράκια, οι τηγανητές πατάτες, τα τηγανητά κολοκυθάκια, η αθερίνα και ο γαύρος πολλάκις τηγανίζονται σε πολυχρησιμοποιημένα λάδια που είναι βαριά οξειδωμένα.
- Έτσι καλύτερο είναι αν τρώμε έξω το καλοκαίρι να δείχνουμε μία προτίμηση σε ψητά ψάρια και κρέατα, σε βραστές σαλάτες εποχής όπως είναι τα χόρτα ενώ να περιορίζουμε τα τηγανητά και τα πολλά λάδια, καθώς και αυξάνουν τη ζυγαριά και επιβαρύνουν κυρίως τους διαβητικούς και υπερτασικούς ασθενείς ή τους ασθενείς με δυσλιπιδαιμία.
- Προσοχή στη λήψη των υγρών και στην κατανάλωση αλκοόλ, καθώς υπάρχουν τα εξής προβλήματα: στους ηλικιωμένους ασθενείς το αίσθημα της δίψας λειτουργεί με χρονοκαθυστέρηση και δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες ποσότητες νερού με αποτέλεσμα την αφυδάτωση η οποία μπορεί να τους οδηγήσει στο νοσοκομείο. Όσο για τη χρήση αλκοολούχων ποτών Πέραν των θερμίδων που αυξάνουν, αλκοόλ και ζέστη είναι συνδυασμός θανατηφόρος, καθώς μπορεί να προκαλέσει τις πιθανότητες αφυδάτωσης. Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης είναι ναυτία, ζάλη, πονοκέφαλος, έντονη εξάντληση, ταχυκαρδία. Πάντα θα πρέπει να προηγείται γεύμα πριν τη λήψη αλκοόλ, ειδικά για τους νυχτοπερπατούντες…
- Ατυχήματα: Το καλοκαίρι τα ατυχήματα είναι πολύ πιο συχνά καθώς χαλαρώνει η προσοχή και η ζωή γίνεται πιο ελεύθερη και πιο ανέμελη. Πολύ συχνά είναι τα τραύματα στη θάλασσα από βουτιά, πτώσεις από βραχάκια, θαλάσσια σπορ όπως το θαλάσσιο σκι, οι θαλάσσιες σανίδες και το θαλάσσιο ποδήλατο, το ποδήλατο στη φύση, κατάγματα από πτώσεις ή παιχνίδια αλλά και περισσότερα τροχαία ατυχήματα. Οι πρώτες βοήθειες και ο τρόπος μεταφοράς του τραυματία γίνονται συχνά καθοριστικοί παράγοντες για την επιβίωσή του.
Κάποιες γενικές οδηγίες για μερικές περιπτώσεις ασθενών ή τραυματιών μπορούν να μας βοηθήσουν εκείνη τη στιγμή αν τις έχουμε υπόψη μας, όπως οι παρακάτω:
- Τραυματίες που αιμορραγούν χρειάζονται άμεσα τη βοήθειά μας ειδικά όταν η αιμορραγία είναι μεγάλη. Σε τέτοια περίπτωση μπορούμε να δέσουμε ένα πανί και να το σφίξουμε, σε σημείο ψηλότερο από το τραύμα. Στη συνέχεια καλούμε ασθενοφόρο ή μεταφέρουμε άμεσα τον ασθενή εφόσον είναι εφικτό. Αν περάσουν πάνω από είκοσι λεπτά από την πρώτη περίσφιξη θα πρέπει να τη λύσουμε για λίγο και να την επαναλάβουμε.
- Σε περιπτώσεις θερμοπληξίας τα συνήθη συμπτώματα είναι η ζάλη και η ναυτία, ταχυκαρδία και πτώση της αρτηριακής πίεσης, κόπωση και πονοκέφαλος ενώ μπορεί να διαπιστωθεί υποθερμία. Αν υποψιαστούμε κάτι τέτοιο θα πρέπει να ξαπλώσουμε τον ασθενή σε σκιερό και δροσερό μέρος με τα πόδια ψηλά και να του δώσουμε κρύο νερό ενώ είναι χρήσιμο να τον σκεπάσουμε με βρεγμένα σεντόνια μέχρι να έρθει γιατρός και να εκτιμήσει την κατάσταση. Αν ο ασθενής παρουσιάσει υψηλό πυρετό ή βρίσκεται σε σύγχυση ή χάσει τις αισθήσεις του, τότε καλούμε άμεσα ασθενοφόρο.
- Τα μικρά παιδιά παρουσιάζουν επίσης συχνά ατυχήματα μέσα και έξω από το νερό ενώ έχετε υπόψη ότι μπορούν να εμφανίσουν αιμορραγία από τη μύτη (ρινορραγία) ή να υποστούν τσιμπήματα ή δήγματα εντόμων, θαλασσίων μαλακίων ή δήγματα ζώων.
- Καθαρίστε καλά την πληγή με σαπούνι και νερό, βάλτε στη συνέχεια μία αντιβιοτική κρέμα ή αμμωνία σε τσιμπήματα στη θάλασσα και καλύψτε την πληγή με έναν επίδεσμο, μέχρι να επισκεφθείτε γιατρό αν το παιδί παρουσιάσει οίδημα έντονη κοκκινίλα ή πόνο.
- Αν υπάρχει υποψία λύσσας σε δάγκωμα από ζώο απευθυνθείτε άμεσα στο γιατρό.
- Το σημαντικό σε όλα τα ατυχήματα είναι να έχετε πάντα εξασφαλίσει ότι ο τραυματίας – ασθενής σας , μικρός ή μεγάλος, αναπνέει ελεύθερα, έχει τοποθετηθεί στο πλάι μήπως και κάνει εμετό και δεν δυσπνοεί.
Σε περιπτώσεις αλλεργίας και πιθανού αλλεργικού σοκ ή απλής αλλεργικής αντίδρασης καλό θα είναι να έχετε στο φαρμακείο σας αντισταμινικά σκευάσματα, χάπια κορτιζόνης ή ενέσεις κορτιζόνης ανάλογα με την περίπτωση.
Να μεταφέρετε τον πάσχοντα στο κέντρο υγείας ή στο πλησιέστερο νοσοκομείο της περιοχής όπου βρίσκεστε..
Αν ο τραυματίας δεν αναπνέει, πρέπει να εφαρμόσετε τεχνητή αναπνοή και ταυτόχρονα καρδιομαλλάξεις. Εάν πρόκειται για πνιγμό, πρέπει πρώτα να γυρίσετε τον τραυματία στο πλάι, προκειμένου να βγάλει το νερό και στη συνέχεια να ξεκινήσετε την τεχνητή αναπνοή κλείνοντας του τη μύτη με τεντωμένο σαγόνι. Στη συνέχεια εισπνεύστε βαθιά και εκπνεύστε μέσα στο στόμα του πάσχοντα. Μετά από κάθε τεχνητή αναπνοή θα πρέπει να κάνετε πέντε καρδιομαλλάξεις στο θώρακα. - Τέλος τα εγκαύματα αποτελούν συχνή κατάσταση στις παραλίες έπειτα από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και εμφανίζονται με έντονο πόνο , κόκκινο δέρμα και κάποτε και φουσκάλες. Συνιστάται άμεσα κρύο μπάνιο και καταπραϋντικές κρέμες ή λοσιόν, χωρίς βαζελίνη ή βούτυρο.
Γενικότερα στις διακοπές σας καλό θα είναι να έχετε ένα εξοπλισμένο φαρμακείο με στοιχειώδη φαρμακευτικά σκευάσματα, επιδέσμους, αντισηπτικά, αντιισταμινικά, γάζες και το κινητό σας τηλέφωνο φορτισμένο!
Και καλές βουτιές!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Καλό καλοκαίρι σε όλους
Δρ Ελένη Μπανιά
Πνευμονολόγος – Φυματιολόγος
Εξειδικευμένη στη ΜΕΘ
Λάμψα 15 – Αθηνα
6958008644