Πόσες φορές δεν έχει τύχει να ακούσουμε από ένα φίλο την έκφραση «απλά, μην το παίρνεις προσωπικά» ενώ εμείς μοιραζόμαστε μαζί του κάτι που συνέβη και μας στεναχώρησε ή μας έκανε έξαλλους.
Τι σημαίνει αυτό το «μην το παίρνεις προσωπικά»;
Όταν παίρνουμε κάτι προσωπικά σημαίνει ότι επηρεαζόμαστε συναισθηματικά και πληγωνόμαστε ή προσβαλλόμαστε. Και δυστυχώς η έκφραση καθεαυτή του φίλου δε θα βοηθήσει. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ψάξουμε λίγο βαθύτερα στα συναισθήματα και την προσωπικότητά μας για να αποκαλύψουμε την πηγή του γιατί παίρνουμε πραγματικά αυτή τη συγκεκριμένη κατάσταση προσωπικά. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να αποσυνδεθούμε από τα όποια αρνητικά συναισθήματα μας προκάλεσε.
Ποιοι, όμως, μπορεί να είναι οι λόγοι που κάποιες καταστάσεις μας πληγώνουν περισσότερο από ότι θα ‘πρεπε και πως μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε;
Ο πιο συνηθισμένος λόγος είναι ότι ενδόμυχα συμφωνούμε με την κριτική. Είτε επειδή έχουν δίκιο είτε γιατί έχουμε έλλειψη αυτοπεποίθησης. Αν είμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας τότε η κριτική δε θα μας επηρέαζε ούτε θα μας πλήγωνε. Αντίθετα, όσο πιο ανασφαλείς είμαστε, τόσο πιο εύκολα χάνουμε την ψυχραιμία μας. Στην πρώτη περίπτωση (αν δηλαδή έχουν δίκιο) αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποδεχτούμε την πραγματικότητα. Αν κάτι είναι πραγματικό και το αποδεχθούμε πλέον δε μας πληγώνει και ίσως προσπαθήσουμε να το αλλάξουμε, αν αυτό είναι εφικτό. Αν πάλι πρόκειται για έλλειψη αυτοεκτίμησης αυτό που θα βοηθούσε είναι να κάνουμε μία λίστα με τους λόγους που η κριτική δεν ισχύει. Αυτό θα συμβάλει στο να δούμε πιο αντικειμενικά και να μη σταθούμε στην κριτική.
Ένας ακόμη συνηθισμένος λόγος είναι να βιώνουμε ένα συναισθηματικό πισωγύρισμα. Μπορεί τη στιγμή που συμβαίνει το γεγονός να μας παραπέμπει συναισθηματικά σε μία τραυματική εμπειρία στο παρελθόν, ειδικά στην πρώιμη παιδική ηλικία, που ίσως βιώσαμε κάτι αντίστοιχο. Τότε η παρούσα κατάσταση μπορεί να ανοίξει δρόμο για να ξεχυθεί όλος ο πόνος που είχε προκληθεί στο παρελθόν. Σε αυτή την περίπτωση το πρώτο βήμα που χρειάζεται να κάνουμε είναι να προσδιορίσουμε αν η αντίδρασή μας οφείλεται στο γεγονός που συμβαίνει στο σήμερα. Στη συνέχεια χρειάζεται να βρούμε από ποιόν ή από ποιο γεγονός προκλήθηκε αυτή η αντίδραση. Αυτό από μόνο του θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε και θα μαλακώσει τη συναισθηματική μας αντίδραση. Ωστόσο αν θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε αυτά τα «πισωγυρίσματα» θα χρειαστεί να κάνουμε λίγη περισσότερη δουλειά με τον εαυτό μας.
Όταν κάποιος μας ασκεί κριτική αισθανόμαστε ότι αδικούμαστε και σε κανέναν δεν αρέσει να αδικείται. Αν μάλιστα έτυχε να αδικηθούμε ως παιδιά αισθανόμαστε την αδικία ακόμη πιο έντονα. Σε έναν ιδεατό κόσμο θα αναγνωρίζονταν όλες μας οι προσπάθειες και θα επιβραβεύονταν οι κόποι μας. Στην πραγματικότητα όμως πάντα θα υπάρχουν κακόβουλοι άνθρωποι. Είτε γιατί σκέφτονται διαφορετικά, είτε γιατί έχουν δικά τους θέματα, είτε γιατί ζηλεύουν, είτε γιατί μας ανταγωνίζονται, είτε γιατί δεν μπορούν να επικοινωνήσουν σωστά αυτό που σκέφτονται, είτε γιατί απλά δε μας γουστάρουν. Όποιος κι αν είναι ο λόγος πάντα θα υπάρχουν κι είναι άσκοπο να προσπαθούμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης τους. Απλά χρειάζεται να αποδεχτούμε ότι έτσι είναι.
Άλλος ένας λόγος μπορεί να είναι ότι νιώθουμε ότι αποκλειόμαστε από τον κοινωνικό μας περίγυρο (φιλικό, επαγγελματικό κλπ). Όταν κάποιος, για παράδειγμα, μας κακολογήσει στην παρέα μας, μπορεί να αισθανθούμε ότι μας αποκλείει από αυτούς τους ανθρώπους. Αυτό θα μπορούσε να συνδυαστεί με ένα συναισθηματικό πισωγύρισμα ή με τον πρώτο λόγο που αναφέρθηκε (ότι ενδόμυχα συμφωνούμε με την κριτική). Όσο πιο κοινωνικοί είμαστε τόσο λιγότερο θα μας επηρεάσει αυτό το γεγονός. Κι αν κάποιοι άνθρωποι δεν εκτιμούν αυτό που είμαστε ή επηρεάζονται από κακόβουλες γνώμες τρίτων, τότε ίσως είναι καλύτερα να βρούμε πιο υποστηρικτικούς φίλους ή συνεργάτες.
Τέλος, μία ακόμη αιτία που παίρνουμε προσωπικά κάποιες καταστάσεις μπορεί να είναι ότι ίσως έχουμε εξωπραγματικές προσδοκίες. Καλό είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν υπάρχει τέλειος άνθρωπος, ούτε τέλεια σχέση (είτε προσωπική είτε επαγγελματική). Οποιοσδήποτε μπορεί να προσπαθήσει να μας κατηγορήσει, να πει ψέματα, να μας εξαπατήσει, να ζηλέψει, να μας χρησιμοποιήσει κλπ. Μπορεί οι ίδιοι να είναι πληγωμένοι ή φοβισμένοι. Δε μπορούμε να περιμένουμε περισσότερα από τους άλλους, ούτε μπορούμε να τους αλλάξουμε. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποδεχθούμε ότι έχουν ελαττώματα όπως κι εμείς.
Όσο πιο πολύ γνωρίζουμε και αποδεχόμαστε τους εαυτούς μας, τόσο λιγότερο θα μας επηρεάζουν οι πράξεις ή τα λόγια τρίτων.
