Αν και τα τελευταία χρόνια δεν παρακολουθώ ιδιαίτερα τηλεόραση, τον πρώτο καιρό της καραντίνας ομολογουμένως την είχα ανοιχτή αρκετές ώρες της ημέρας, προσπαθώντας να καλύψω την ανάγκη μου για διαρκή ενημέρωση και επιλέγοντας να έχω, κυριολεκτικά, εικόνα των όσων συμβαίνουν.
Ώσπου μια μέρα, όπως λέμε και στο χωριό μου, …έγκωσα! (συνήθως ταιριάζει στην περίπτωση που κάποιος τρώει ένα παραβρασμένο αυγό και το καταπίνει σχεδόν αμάσητο με αποτέλεσμα να του ψιλοκάτσει στο λαιμό – κλασικό παράδειγμα, κατά τη διάρκεια του πασχαλινού συμποσίου). Καλή η ενημέρωση, κουράστηκα όμως! Κουράστηκα να ακούω συνέχεια αυτό το «μένουμε σπίτι». Κουράστηκα να βλέπω παντού αυτό το «μένουμε σπίτι»! Βγήκα τις προάλλες να περπατήσω λίγο και είδα ένα πανό να κρέμεται σε μια βεράντα απεικονίζοντας ένα σπίτι, ζωγραφισμένο πιθανόν από κάποιο παιδί σε …αιχμαλωσία. Φαντάσου που από το πολύ «μένουμε σπίτι» και προφανώς με το πατρονάρισμα των κηδεμόνων του να «δώσουμε το καλό παράδειγμα», το παιδί κατέληξε να ζωγραφίσει αυτή την χαριτωμένη αλλά πλέον εκνευριστική (για εμένα) εικόνα με το σπιτάκι! Βαρέθηκα να βλέπω γνωστούς (στο ευρύ κοινό) και αγνώστους να χαμογελούν και να λένε το αυτονόητο σε όλους μας πια, «μένουμε σπίτι». Ακόμα και στην οθόνη του κινητού μου, έτσι απλά και αυθαίρετα έκανε την εμφάνισή του το #apotospiti… Μια φίλη μου τηλεφώνησε τις προάλλες και στην ερώτησή της «τι κάνεις;» αντί να απαντήσω «καλά είμαι» της είπα «μένω σπίτι»! Νισάφι πια!
Και μετά ξεκίνησαν οι αναλύσεις. Ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Άστεγοι, φτωχοί, ηλικιωμένοι, ενδοοικογενειακή βία, κατάθλιψη, ανεργία, μοναξιά… Όχι ότι δεν ισχύουν τα παραπάνω. Ισχύουν και ακόμη περισσότερα. Όμως ίσχυαν και πριν την επέλαση του ιού. Απλώς δεν θέλαμε ή δεν προλαβαίναμε να τα σκεφτούμε; Δεν μας ενδιέφερε, έστω και για το θεαθήναι; Ο καθένας ξέρει να το απαντήσει για τον εαυτό του.
Και δώστου επιπλέον κοινωνικά μηνύματα, συζητήσεις με γιατρούς, ασθενείς που «ηρωικά» σώθηκαν από του χάρου τα δόντια και αναφορές για ανθρώπους που ηρωικά έπεσαν στο πεδίο της μάχης. Τηλεοπτικά παράθυρα, πάνελ και σχολιασμοί. Πλάνα για το επόμενο κρίσιμο 2 βδόμαδο, απόψεις, θεωρίες συνομωσίας και μη, σχέδια και κόντρα σχέδια, οικονομικο-κοινωνικο-πολιτική ανάλυση και τηλεψυχανάλυση (αγκαλιά με μια γαβάθα φαγητό και τα Xanax στο χέρι).
Δεν έχει τέλος. Και όπως φαίνεται δεν θα έχει για καιρό ακόμη.
Κάπως έτσι κυλούν οι μέρες, οι εβδομάδες και καθείς προσπαθεί να διαχειριστεί την καθημερινότητά του. Και καθώς με κουράζει η γκρίνια και η αναπαραγωγή συζητήσεων πάνω στο ίδιο θέμα – το έχουμε τερματίσει πια – κάπου μέσα σε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση αποφάσισα να ανοίξω τον πρώτο τόμο μιας εγκυκλοπαίδειας με τίτλο «Τα 100 Γεγονότα που Άλλαξαν τον Κόσμο». Μια εγκυκλοπαίδεια με έτος έκδοσης το 1975 που δεν αξιώθηκα να διαβάσω όσο ήμουν παιδί, παρά τώρα. Χρόνια μετά, αφού πλέον είχα μετακομίσει στον δικό μου χώρο. Και μιας και διαθέτω άπλετο ελεύθερο χρόνο αποφάσισα να κάνω την αρχή, έστω και αν τα γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο έχουν πλέον ξεπεράσει κατά πολύ τα 100. Το σίγουρο είναι πως αυτό που βιώνουμε σήμερα θα προστεθεί στη μακρά λίστα.
Κάπου εκεί λοιπόν, ανάμεσα στα ιστορικά γεγονότα που στην πλειοψηφία τους είχαν να κάνουν με μάχες, σφαγές και δίψα για έλεγχο και εξουσία (κάτι μου θυμίζει…) διάβασα για τον βασιλιά Ασόκα. Ένας βασιλιάς που βασίλεψε από το 273 έως το 232 π.χ. στην Ινδία και που αποφάσισε – όπως συνήθιζαν οι τότε ηγέτες (και πολλοί βέβαια το συνηθίζουν και στις μέρες μας) – να επεκτείνει τα σύνορα του βασιλείου του κηρύσσοντας πόλεμο στον γειτονικό λαό Καλίνγκα. Αφού νίκησε, θέλησε να λογαριάσει το κόστος που είχε αυτή η μάχη για το βασίλειό του και έτσι έμαθε πως ο στρατός του είχε σκοτώσει 100.000 και είχε οδηγήσει στη σκλαβιά άλλους 150.000.
Τότε σε ένα διάταγμά του, έδωσε εντολή να χαραχτούν σε πέτρα τα παραπάνω στοιχεία ώστε να μπορεί κάποιος να τα διαβάσει (αυτό θα πει διαφάνεια!) και η επιγραφή συνέχισε με το εξής κείμενο: «Λίγο καιρό μετά την υποταγή της Καλίνγκα, η ιερή μεγαλειότης του ένιωσε τύψεις γιατί η κατάκτηση της χώρας είχε σαν αποτέλεσμα σφαγές, θάνατο και δουλεία. Κι αυτό είναι αιτία βαθειάς οδύνης και μεταμέλειας για την ιερή μεγαλειότητα».
Και η επιγραφή συνεχίζει: «αν μόνο εκατό ή χίλια άτομα από τον λαό που σφαγιάστηκε και υποδουλώθηκε στην Καλίνγκα έμελλε τώρα να έχουν την ίδια τύχη, η ιερή μεγαλειότης του δεν θα μπορούσε να το υποφέρει. Κανείς ας μην τον παρακινήσει πια στο μέλλον σε παρόμοια σφάλματα, …επιθυμεί όλα τα ζωντανά πλάσματα να έχουν ασφάλεια, αυτοκυριαρχία, ηρεμία πνεύματος και ευτυχία».
Πόσο γλυκά ήχησαν στα αυτιά μου αυτές οι τελευταίες λέξεις… «…επιθυμεί όλα τα ζωντανά πλάσματα να έχουν ασφάλεια, αυτοκυριαρχία, ηρεμία πνεύματος και ευτυχία».
Άραγε θα υπάρξει κάποια στιγμή ένας σύγχρονος ηγέτης, που θα παραδεχτεί τα λάθη του; Θα φερθούν ποτέ με ενότητα, παραμερίζοντας το εγώ τους, οι αιρετοί (εγχώριοι και μη), όλοι αυτοί που καυχιόντουσαν περί ενότητας, δικαιοσύνης, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης; Πότε θα πάψουν πια αμφότεροι να ρίχνουν λάσπη ο ένας στον άλλον; Πότε θα πάψουν πια να αρπάζουν τα λάφυρα ενός ακήρυχτου πολέμου με θύματα τους πολλούς και αδύναμους. Θα αποκτήσουν ποτέ την απαιτούμενη συναισθηματική νοημοσύνη ώστε να μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν το ηθικό χρέος που έχουν απέναντι στη ζωή; Γιατί η συναισθηματική νοημοσύνη είναι τελικά αυτή που λείπει. Πήξαμε στις στατιστικές, στα ποσοστά και ακόμη περισσότερο στα νούμερα, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Ρητορικά τα παραπάνω ερωτήματα, όνειρα που πραγματώνονται μονάχα σε κόσμους ουτοπικούς θα έλεγε κάποιος. Η ιστορία όμως, όπως λένε, επαναλαμβάνεται. Ίσως εάν ξεκινήσουμε να νιώθουμε παραπάνω και όχι να σκεφτόμαστε τόσο, να αγγίζουμε με αγάπη και όχι απλά να πιάνουμε, να παρατηρούμε και όχι απλά να κοιτάζουμε, να αφουγκραζόμαστε και όχι απλά να ακούμε, να σιωπούμε και όχι να φλυαρούμε ασταμάτητα, να περπατούμε και όχι να τρέχουμε, τότε ίσως αποκτήσουμε τη δύναμη να γίνουμε πολίτες ενός κόσμου που δεν θα παρακινήσει (ή καλύτερα, δεν θα επιτρέψει) ποτέ ξανά μια …«μεγαλειότητα να κάνει στο μέλλον παρόμοια σφάλματα», όπως πολύ σοφά ζήτησε κάποτε ο βασιλιάς Ασόκα να χαραχτεί, πάνω σε μια πέτρινη στήλη.
Πηγή: «Τα 100 γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο», εκδόσεις Φυτράκης – Τύπος (1975)
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.