Η δύναμη του “Οχι”: Θέτοντας τα δικά μας όρια…

69697718_467112370534160_549987802251526144_n (1)

Ναι ή όχι…;

Ένα από τα μεγαλύτερα διλήμματα της ανθρώπινης ύπαρξης ή ίσως η πιο σκληρή υποχρέωση να συμφωνούμε σε κάθε αίτημα που μας ζητούν οι άλλοι.

Από φόβο μην γίνουμε αρεστοί και αποδεκτοί από τους γύρω μας και μείνουμε στο περιθώριο μόνοι και αποκαμωμένοι, γεμάτοι τύψεις και ενοχές από την αρνητική μας στάση απέναντι τους , σχεδόν μηχανικά και δίχως σκέψη επιλέγουμε να πούμε «ναι» σε ότι μας ζητηθεί.

Ένα «ναι» ισχυρότερο του «όχι».

Ένα «ναι» που καθίσταται η προεπιλογή μας στους περισσότερους τομείς της ζωής μας, οικογένεια, σχέσεις, εργασία, φιλίες κτλ.

Στην προσπάθεια μας να γίνουμε αποδεκτοί από το περιβάλλον μας καταπιέζουμε τα δικά μας θέλω και τις ανάγκες μας και απομακρυνόμαστε από τις πραγματικές μας επιθυμίες, παραγκωνίζοντας και βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τα θέλω μας.

Αγωνιζόμαστε να κρατήσουμε δίπλα μας τους ανθρώπους μας, ικανοποιώντας όλα τα χατίρια τους και συναινώντας καταφατικά στις επιθυμίες τους, φοβούμενοι την απόρριψη ή την αντίδραση τους αν αρνηθούμε αυτά που μας ζητούν, παραπλανούμε τον εαυτό μας, εθελοτυφλούμε για την ποιότητα, την ουσία και το ήθος των ανθρώπων και τους αφήνουμε να μας χειραγωγούν έμμεσα.

Η πλειοψηφία των ανθρώπων στην εποχή μας λειτουργούν και αλληλεπιδρούν κάτω από ένα καθεστώς φόβου, προσωπικής ανασφάλειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης, με αποτέλεσμα να είναι ανίκανοι ή να έρχονται σε δύσκολη θέση να πουν «όχι» στις απαιτήσεις των άλλων.

Αναπτύσσουν μια εσφαλμένη υποχρέωση και μια υπολανθάνουσα ευθύνη να ικανοποιούν τις επιθυμίες των άλλων και συνεχώς να «τρέχουν» για να καλύψουν τις ανάγκες τους, αγνοώντας τις περισσότερες φορές τις δικές τους.

Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να επιλέγει αν θα βοηθήσει ή όχι τους γύρω του, αν είναι σε θέση και εάν θέλει να καλύψει τις ανάγκες των άλλων ή να τις απορρίψει, ή αν θα τους αφήσει να τον χειραγωγούν καταπατώντας τα προσωπικά του όρια και τους εσωτερικούς περιορισμούς του, μη σεβόμενοι τα πραγματικά του θέλω.

Είμαστε άνθρωποι και συνεχώς ερχόμαστε σε επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, αλληλεπιδρούμε καθημερινά μαζί τους, τους αγαπάμε, τους βοηθάμε, τους σεβόμαστε, συνεργαζόμαστε μαζί τους, δημιουργούμε σχέσεις, τους ερωτευόμαστε, όμως οφείλουμε να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας από τον έμμεσο εξαναγκασμό, την διαρκή απαίτηση και τον επαναλαμβανόμενο φαύλο κύκλο της ικανοποίησης των αναγκών τους.

Έχουμε υποχρέωση απέναντι στους εαυτούς μας να διατηρήσουμε τον εσωτερικό μας πυρήνα ακέραιο από τα θέλω των άλλων και ανεπηρέαστο από τις απαιτήσεις τους διατηρώντας την περίμετρο των ορίων του εαυτού μας ανέγγιχτη και απάτητη.

Λέγοντας «όχι» επιβεβαιώνουμε στον εαυτό μας ότι αναγνωρίζουμε και αναλαμβάνουμε την προσωπική μας ευθύνη, απαλλαγμένοι από την ιδέα της αυτό-άρνησης και της δυσκολίας μας να πούμε «όχι» στις απαιτήσεις και τις αξιώσεις του περιβάλλοντος και της κοινωνίας στην οποία υπάρχουμε.

Πόσες φορές είπαμε «ναι» σε κάτι ενώ θέλαμε να πούμε «όχι», από φόβο μην απογοητεύσουμε τους άλλους?

Πόσες φορές αντιστρέψαμε χωρίς τη θέληση μας τα «ναι» και τα «όχι» μας, από φόβο μην μείνουμε μόνοι;

Πόσες φορές ικανοποιήσαμε τις ανάγκες των άλλων, παραγκωνίζοντας τις δικές μας;

Πόσες φορές αρνηθήκαμε τα όνειρα μας για να μην έρθουμε σε ρήξη με το περιβάλλον μας;

Πόσες φορές κρύψαμε όλα όσα αισθανόμαστε για κάποιον, για να μην τον πληγώσουμε και στο τέλος βασανιζόμασταν μόνο εμείς;

Πόσες φορές αρνηθήκαμε την προσωπική μας ευτυχία για χάρη των άλλων;

Πόσες φορές κάναμε κάτι με βαριά καρδιά για να εξυπηρετήσουμε τους άλλους;

Πόσες φορές φορτωθήκαμε υποχρεώσεις τρίτων, επειδή δεν βρήκαμε την δύναμη να πούμε όχι;

Πόσες φορές ντραπήκαμε να πούμε «όχι» από φόβο μην χάσουμε τον τίτλο του «καλού παιδιού»;

Στην προσπάθεια μας να ικανοποιήσουμε τους άλλους ξεχάσαμε τον εαυτό μας και την διαφορετικότητα μας.

Ξεχάσαμε τι είναι πιο σημαντικό για εμάς, για την ευτυχία μας, για την ψυχική μας ηρεμία και για την εξέλιξη μας.

Απομακρυνθήκαμε από την πίστη μας στις αρχές και τις αξίες μας, ξοδεύοντας πολύτιμο χρόνο και προσπαθώντας να δικαιολογήσουμε την αδυναμία μας να πούμε «όχι» στον εαυτό μας.

Μια διαρκής επαναλαμβανόμενη εσωτερική πάλη καθοριστική για τον σχηματισμό πεποιθήσεων όπως «είμαι αποδεκτός αν είμαι συμβατός» ή « είμαι αρεστός όταν λέω ναι» ή «με αγαπούν όταν κάνω αυτό που οι άλλοι θέλουν», δημιουργώντας έτσι, έναν φαύλο κύκλο εσωτερικής εκμετάλλευσης και προσωπικής ματαίωσης της αξίας του εγώ μας.

Ο μεγάλος ποιητής Καβάφης στον ποιητικό του λόγο αποτυπώνει με ακρίβεια αυτήν την εσωτερική μάχη της ανθρώπινης αντιπαλότητας ανάμεσα στο «ναι» και το «όχι» και την δυϊστική σφαίρα της αντίθεσης του παράδοξου σχήματος της «άρνησης» και της «κατάφασης» λέγοντας: «σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα, που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι, να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος το χει έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντας το πέρα πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθηση του. Ο αρνηθείς δεν μετανιώνει. Αν ρωτιούνταν πάλι, όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως, τον καταβάλει εκείνο το όχι – το σωστό- εις όλην την ζωή του».

Όλοι έχουμε δικαίωμα στην άρνηση, την αποταύτιση και την αποδέσμευση, τολμώντας να υιοθετήσουμε στη ζωή μας το «όχι» στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος, στις αξιώσεις της κοινωνίας, στα «θέλω» της οικογένειας και στα «πρέπει» των άλλων.

Την στιγμή που ξεκινάμε να λέμε «όχι» σε όλα αυτά κάνουμε χώρο στον εαυτό μας να εκφραστεί ελεύθερα, του δίνουμε χρόνο να αναπνεύσει και να σκεφτεί περισσότερο τις επιλογές που έχει, τοποθετούμε τα όρια μας στους άλλους και μένουμε πιστοί σε αυτά, γινόμαστε παρόντες στη ζωή μας, επαναπροσδιορίζουμε τα θέλω μας, εστιάζουμε στους στόχους μας, αναλαμβάνουμε την ευθύνη του εαυτού μας και αντιστεκόμαστε στην πίεση να ικανοποιούμε συνεχώς τις επιθυμίες των άλλων.

Το «όχι», είναι μια λέξη που από φόβο μην απορρίψουμε , πληγώσουμε ή πονέσουμε τους άλλους, καταλήγουμε να πληγώνουμε τον εαυτό μας και αυτό επειδή όταν λέμε «όχι» εκφράζουμε την προσωπική μας αλήθεια, την προτίμηση ή την δυσαρέσκεια μας σε κάτι ή σε κάποιον.

Η άρνηση μας και η επιλογή μας να πούμε «όχι» στα θέλω των άλλων των άλλων δεν σημαίνει ότι η απόφαση μας αυτή στερείται αγάπης και κατανόησης.

Το αντίθετο μάλιστα, αρνούμαστε να ικανοποιήσουμε ένα αίτημα και όχι τον ίδιο τον άνθρωπο, δίνοντας προτεραιότητα στις επιθυμίες και τις ανάγκες μας, υιοθετώντας μια πιο ειλικρινή στάση απέναντι στον εαυτό μας και στα συναισθήματα μας.

Η ποιότητα της ζωής μας περιστρέφεται ανάμεσα σε αυτές τις δύο λέξεις που τελικά καταλήγουν σε στάσεις ζωής και συμπεριφοράς, με τις οποίες καθημερινά αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον μας και εκφράζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας.

Γι’ αυτό τα «όχι» μας πρέπει να τα διεκδικούμε, να τα φωνάζουμε δυνατά, να μην τα στερούμε από τον εαυτό μας.

Να μην υποχωρούμε από αυτά για χάρη των άλλων.

Να τα ζυγίζουμε μέσα μας και όταν πραγματικά τα νιώθουμε να τα λέμε χωρίς φόβο και ενοχή.

Η ικανότητα μας να λέμε «όχι» εκφράζει την βαθύτερη εμπιστοσύνη και πίστη στον εαυτό μας. Και αν τα “όχι” μας κάποια στιγμή πόνεσαν ή πλήγωσαν κάποιους, τότε τα “ναι” μας θα μας καταδικάζουν για πάντα στην αποτίμηση μιας ευτυχίας που δεν ζήσαμε ποτέ.

Πουλάκου Αντωνία

πτυχιούχος ΦΠΨ-Ψυχολογίας

0 0 votes
Article Rating
Παρακολούθησε τις απαντήσεις
Ενημέρωσε με για
guest
0 Comments
Inline Feedbacks
View all comments